DUYUSAL İŞLEM BOZUKLUĞU
Duyusal İşlem Bozukluğu Nedir?
Gün boyunca duyularımızdan bilgi işliyoruz. İster günlük hayatımızda maruz kaldığımız işitsel ve görsel uyaranlar olsun isterse yediğimiz yemeklerin tadı, kokusu ve dokusu olsun..
Görme, işitme, koku, dokunma ve tad alma duyularımızın farkındayız, ama ayrıca 2 ek duyu olduğunu biliyor muydunuz?
•Proprioception (içsel vücut farkındalığı)
Propriosepsif alıcılar motor kontrolü ve duruşu düzenlemek üzere eklemlerde ve bağ dokularında konumlanmışlardır. Proprioseptif sistem vücudun diğer maddelere göre konumunun nerde olduğunu ve onu nasıl hareket ettireceğini söyler.
•Vestibüler (içsel hareket farkındalığı)
Vestibüler alıcılar iç kulakta yer alırlar. Beyne, vücudun boşlukta nerede olduğunu ile ilgili hareketler ve baş pozisyonu yardımıyla bilgiler iletirler. Bunlar denge ve koordinasyonun yapıtaşlarıdır.
Çocukların çoğu, normal davranışsal tepkiler üretmek için çevresinden gelen duyusal girdileri kolaylıkla işlemektedir. Çocuğun günlük faaliyetlerini yürütme yeteneğinin etkilenebileceği şekilde bilginin doğru işlenmediği veya “entegre” olmadığı durumlar duyusal işlem bozukluğu olarak adlandırılmaktadır.
Duyusal İşlem Bozukluğu Belirtileri
Bir çocuğun çevresinden gelen duyusal bilgiyi işlemede zorluk çekmesi durumunda davranışları birçok yönden etkilenebilir. Bu şekilde etkilenen çocuklar gerekli akademik potansiyele ulaşmada zorlanma, sosyal etkileşimlerde zorlanma ve yüzme, bayram gibi tatil aktiviteleri ya da sinema, tiyatroya gitmek gibi aile ile beraber yapılan aktivitelerde problem yaşayabilirler. Duyusal İşlem Bozukluğu çocuğunuzda kendini şu şekilde gösterebilir:
•Belirli yüzeylere ve kumaşlara dokunmak için aşırı ilgi veya dokunma ile ilgili uyaranlara duyarsız kalma,
•Kirli ellerden nefret etme,
•Ayakkabı veya çorap giymek istememe,
•Kıyafetlerin dokusundan rahatsız olma,
•Saçlarının yıkanmasına veya dişlerinin fırçalanmasına tepki
•Seçili bazı dokudaki gıdaları yemek istememe,
•Bulunduğu ortamda sürekli uyaran aradığı için aşırı hareketli olma, huzursuz olma,
•Altına girmek veya sarılmak için ağır eşya arayışında olma,
•Hareket etmekten sakınabilirler, dönme ya da sallanma gibi ya da yükseklik korkusu gibi ya da bunun tam tersi olabilir ve bu faaliyetleri her fırsatta yapmak isteyebilirler.
•Oyun alanı, kapalı ve gürültü olan ortamlarda yüksek seslerden rahatsız olabilirler. Ani seslere korku tepkisi verebilirler.
•Çevrelerindeki uyaranları önemsemez görünürler, örneğin isimleri ile çağırıldıklarında fark etmedikleri görülmektedir. .
Bunlar ve benzeri durumlarla karşılaştığınızı düşünüyorsanız Ergoterapistinize danışınız.
Ergoterapist, Duyusal İşlem Bozukluğunda Size Nasıl Yardımcı Olabilir ?
Ergoterapist, çocuğun duyusal bilgiyi nasıl işlediğini ve yanıt verdiğini tanımlamaya yardımcı olur. Zorluk alanları belirlendiğinde, bunlara yönelik stratejiler ve teknikler uygulanmaktadır. Ergoterapinin amacı, aktif, anlamlı ve eğlenceli bir yolla duyusal ihtiyaca uygun cevapları teşvik etmektir.
Ergoterapi seansları sırasında terapist, çocuğa sürekli olarak meydan okuyan, ancak her zaman başarılı olduğu, yapılandırılmış eğlenceli aktivitelerle çocuğu yönlendirir.
Herhangi bir zorluğun başarısı hiçbir zaman haftada bir yaklaşım değildir, gerçekten etkili olması için okul, ev ve terapi seanslarını içeren 7/24 yaklaşım olmalıdır. Duyusal entegrasyon yaklaşımında uzmanlaşan ergoterapist, çocuğunuzun duyusal sorunlarını açıklamak ve üzerinde çalışmak, teknik ve stratejileri öğretmek için gerektiğinde evinizde de sizinle birlikte çalışacaktır. Bu bazen “duyu diyeti” olarak adlandırılır. Çocuğunuzla düzenli olarak etkileşime giren öğretmenlere de fikirler verecektir.
Duyu Diyeti Nedir?
Ergoterapistiniz sadece çocuğunuzu haftada bir veya iki saatliğine görebilir. Ev ve okulu kapsayacak şekilde gün boyunca bir duyusal entegrasyon yaklaşımının yapılması gerekmektedir. Genellikle, ergoterapistin çocuğunuza ve onların duyusal gereksinimlerine özel ayrıntılı bir terapi programı oluşturacağı “duyusal diyetler” sağlanır.