Dikkatimizi bir uyarıcıya yöneltmek ve beynin, bir alan içinde vücudun nereye konumlandığını anlamasına yardım etmek için gözlerimizi kullanırız Görsel bilgileri baz alıp belli bir işi eş zamanlı olarak yapabilmek için ise ellerimizi kullanırız.
Ellerimiz ile yaptığımız her şey el göz koordinasyonu sonucu yaptığımız hareketlerdir.
Yazı yazmak veya çizim yapmak için kalem kullanmak veya aynı şekilde yazı için klavye kullanmak bir el göz koordinasyon becerisi sonucu meydana gelir. Çünkü beynimiz elimize nasıl hareket etmesi gerektiğini ve yazılmak istenen veya çizilmek istenen şeyin hangi hareketler sonucu meydana geleceğini bildirir ve ellerimizde bu komutu sorunsuz uygular.
El-göz koordinasyonu; gözlerimizin algıladığı bilgiyi (görsel uzaysal algı) ellerimizin bir hareketi gerçekleştirmesi için yönlendirmede kullanan bir aktivite gibi eller ve gözlerin eş zamanlı kullanımını gerektiren aktiviteler yapabilme kabiliyetidir.
El göz koordinasyonu kısaca, görülen bir cismin el ile kontrol edilip kullanılabilmesi anlamına gelir.
Basit bir yeteneğe benziyor olsa da en önemli kazanımlardan bir tanesidir.
El-göz koordinasyonu kişinin gözleri ve görme kabiliyeti etkilenmemiş ve motor kontrol becerileri düzgün çalışıyor olsa bile doğru işlemeyebilir. Görme becerisi mükemmel vaziyette olan birinin el-göz koordinasyonu problemleri yaşaması mümkündür ve bu sadece görsel ve motor sistemleri birlikte kullanması gerektiğinde açığa çıkar.
El-göz koordinasyonu, gözlerimize ulaşan uyarana göre ellerimizi yönlendirmemiz gerektiğinden karmaşık bir bilişsel beceridir.
El-göz koordinasyonunun geliştirilmesi özellikle normal çocukluk gelişimi ve akademik başarı için önemlidir.
Zayıf el göz koordinasyonu gündelik hayatta yaptığınız çoğu eylemi belli derecede el-göz koordinasyon kullanır bu da gelişimsel bozukluklar, öğrenme problemleri, akademik alanlarda sıkıntılar, günlük yaşam aktivitelerinin gerçekleştirilmesi ile ilgili problemlere yol açabilmektedir.
Çeşitli fiziksel hastalıkların belirtilerinden ya da gelişim sürecindeki doğal duraksamalardan kaynaklanabilecek koordinasyon bozuklukları için destek alınabilir.
Zayıf el-göz koordinasyonu çok sayıda farklı aktiviteyi etkileyebilir ve bu da gelişimsel bozukluklar, öğrenme problemleri, küçük nesneleri seçmek gibi becerilerdir.
Bu aktivitelerden bazıları;
Yazı yazmak
Araba sürmek
Neredeyse her spor dalı
Bir anahtarı deliğine sokmak
Kavanozları açmak ve kapatmak
Yapıları inşa etmek
Yemek yemek
El Göz Koordinasyonunda Bulunan Problemleri Nasıl Gözlemleyebiliriz?
El ve göz koordinasyonu konusunda, beşinci aydan itibaren ebeveynler dikkatli davranmalıdır. Çünkü bu süreç itibariyle bebek, etrafında hareket eden insanları gözleriyle izlemeye başlar.
Çeşitli eşyalara daha uzun süre bakan, kırmızı ve koyu pembe gibi sıcak renklere karşı duyarlılık gösteren bebekler bu esnada ellerini kımıldatır.
Başlangıçta ellerin rastgele hareket ettiği düşünülebilir. Fakat bir yere bakarken ellerini etrafa savuran bebeğin asıl amacı, gördüğü şeylere dokunmaktır. Yakınında bulunan nesneleri tutmaya, çekmeye ya da dokunarak incelemeye başlaması altıncı – yedinci ay itibariyle gözlemlenir.
Sekizinci ayını doldurmuş olan bir bebek, eline aldığı küçük cisimleri incelemeye ve anlamlandırmaya çalışır. Bu süreç geride kalırken hâlâ oyuncaklarına ve çeşitli ev eşyalarına karşı fazla ilgisiz davranan bebeklerin koordinasyon problemlerine sahip olması muhtemeldir.
Koordinasyon yeterliliğini gözlemleme konusunda sizlere ipucu verebilecek detaylar şöyledir:
o Bebeğinizin küçük Legoları, çıngırakları, peluş oyuncakları ve emziğini tek avcu içinde veya iki avcu arasında tutup tutamaması
o Kucağınıza aldığınızda size bakarken elini yüzünüze götürüp götürememesi
o Elinde herhangi bir eşya bulunuyorken gözleriyle daha farklı yönlere odaklanıp odaklanmaması
o Bir eşyadan gözlerini ayırmamakla beraber ellerini o yöne doğru uzatıp uzatmaması not alırken hata yapmak
o Yetersiz dikkat
o Eşyaları düzenlemek gibi işler
Beyin ve nöronlar kullanım ve pratikle daha güçlü ve etkili bir hal alırlar ve işte bu yüzden el göz koordinasyonu kullandığı nöral bağlantıları sürekli çalıştırarak gelişebilir.
El Göz Koordinasyonunu Geliştirecek Evde Yapılabilecek Aktiviteler
Çocuğunuzun beceri kazanımları konusunda aceleci beklentilere sahip olmamanız ve sabır göstermeniz faydalı olacaktır.Özellikle çocuğun değişik hareket kalıplarını geliştirmesine fırsat sunan, belirli bir düzen içeren tekrara olanak veren ve beynin hem sağ hem de sol bölgelerini aktive eden etkinliklere yer veren programlar geliştirilmelidir
Kendi başına yemek yemesine olanak sağlayın.
Legolarla veya birbirine geçen oyuncaklarla oynayın.
Bloklar,küpler gibi nesnelerle üst üste dizme çalışması yapın.
İpe boncuk, makarna, düğme vb. dizme çalışmaları yapın.
Parmak oyunları oynayın.
Topa veya balona vurma oyunları oynayın.
Maşayla nesne tutma oyunu oynayın.
Makaraya ip sarın.
Noktaları kalemle birleştirme çalışması yapın.
Makasla kesme çalışmaları yapın.
Düğmelerini iliklemesine, fermuarını açıp kapamasına, bağcıklarını bağlamasına olanak sağlayın.
Sürahiden su doldurmasını isteyin.
Mandalla nesneleri asmasını isteyin.
Farklı tip ve boyutlarda kutu ve kavanozların açmasını sağlayın.
Çizmesi için ona birçok fırsat sunun.
Bu el hareketlerini desteklemeye yardımcı olmak için iyi bir duruş ve çekirdek kaslarını güçlendiren aktiviteleri teşvik edin.
Çocuğunuzun el-göz koordinasyonunu kullanan, fırlatma ve yakalama gibi aktiviteleri araştırın.
Not alırken hata yapmak, yetersiz dikkat
Eşyaları düzenlemek gibi işler